Wet DBA: 8 misverstanden over handhaving en schijnzelfstandigheid
De Wet DBA blijft een veelbesproken onderwerp voor zelfstandigen en opdrachtgevers. Per 1 januari 2025 vervalt de handhavingspauze en kan de Belastingdienst weer direct handhaven op schijnzelfstandigheid. Dit leidt tot veel onrust en misverstanden. Tijd om acht veelvoorkomende misvattingen de wereld uit te helpen!
1. ''Er werd de afgelopen jaren niet gehandhaafd''
Niet waar. Sinds de opschorting van handhaving in 2016 vonden er nog steeds controles plaats, alleen zonder boetes of naheffingen. Opdrachtgevers kregen een waarschuwing en de kans om hun werkwijze aan te passen. Vanaf 2025 kan de Belastingdienst echter direct handhaven, zonder eerst een waarschuwing te geven.
2. ''De VBAR-wet treedt per 1 januari 2025 in werking''
Mis! Het wetsvoorstel Verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelaties en Rechtsvermoeden (VBAR) is nog niet eens ingediend bij de Tweede Kamer. Er is veel politieke discussie en het is onzeker of en wanneer deze wet er komt. Tot die tijd blijft de Wet DBA de basis voor handhaving.
3. ''Als iemand een KvK-inschrijving heeft, is het altijd een zzp'er''
Was het maar zo simpel! De Belastingdienst kijkt niet alleen naar een inschrijving, maar beoordeelt de hele werksituatie: hoe wordt het werk uitgevoerd, wie bepaalt de werktijden, en is er sprake van gezag? De recente uitspraak in de Deliveroo-zaak bevestigt dat de werkelijke situatie zwaarder weegt dan een contract of inschrijving.
4. ''Organisatorische inbedding bepaalt of iemand een zzp'er is''
De mate waarin iemand in een organisatie is ingebed, is een belangrijk criterium, maar niet het enige. Er wordt holistisch gekeken naar de samenwerking: wie bepaalt de werkwijze, is er een verplichting tot persoonlijke uitvoering, en draagt de zelfstandige ondernemersrisico? Alle factoren tellen mee.
5. ''Je kunt een 100% DBA-proof contract afsluiten''
Helaas, die garantie bestaat niet. Sommige bedrijven beloven ‘waterdichte’ DBA-contracten, maar uiteindelijk draait het om de feitelijke werksituatie. Een goedgekeurde modelovereenkomst van de Belastingdienst geeft houvast, maar biedt nooit volledige bescherming tegen handhaving.
6. ''Ondernemerschap speelt geen rol bij de beoordeling''
Toch wel. Hoewel de Belastingdienst vooral kijkt naar de opdracht, weegt ondernemersgedrag ook mee: hoeveel opdrachtgevers heeft iemand, loopt hij/zij commercieel risico en investeert hij/zij in eigen naamsbekendheid? Dit kan een verschil maken bij de beoordeling van schijnzelfstandigheid.
7. ''De meeste zzp'ers willen eigenlijk in loondienst''
Onjuist. Uit onderzoek van CBS en TNO blijkt dat 90% van de zzp’ers bewust voor zelfstandig ondernemerschap kiest. De groep ‘gedwongen zzp’ers’ is relatief klein en neemt zelfs af. De meeste zelfstandigen willen vrijheid en autonomie, niet een vast dienstverband
8. ''Zzp'ers scoren slecht op brede welvaart''
Integendeel! Uit onderzoek van de Rabobank blijkt dat zelfstandigen die vrijwillig kiezen voor ondernemerschap juist hoger scoren op brede welvaart dan werknemers in loondienst. Ze ervaren meer werkplezier en tevredenheid over hun werk-privébalans.
Wat betekent dit voor opdrachtgevers en zelfstandigen?
De Belastingdienst zal vanaf 2025 strenger handhaven, maar paniek is niet nodig.
Voor opdrachtgevers: zorg voor duidelijke afspraken en een werkwijze die past binnen de wetgeving. Twijfel je of een opdracht DBA-proof is? Laat je dan goed adviseren om risico’s te vermijden.
Voor zelfstandigen: houd rekening met de criteria rondom schijnzelfstandigheid. Meerdere opdrachtgevers, commerciële risico’s en duidelijke afspraken zijn belangrijk om als echte ondernemer gezien te worden.
Bij Immens helpen we zowel professionals als opdrachtgevers bij het vinden van de juiste samenwerkingsvorm. Of je nu als zelfstandige werkt of op zoek bent naar een interim professional, wij zorgen voor de juiste match.
Bron: Brancheverenigingen Bovib, ABU, NBBU, RIM en VvDN (2024). 8 misverstanden over de handhaving op schijnzelfstandigheid.
Gerelateerde artikelen
Word jij hier blij van? Bekijk dan ook eens deze artikelen.